Α. Εισαγωγικά και ειδικά θεωρητικά ζητήματα

• 1. Εισαγωγικά
  • 1.1. Νεοελληνικές διάλεκτοι, Peter Trudgill (Διαθέσιμο και στα αγγλικά)
  • 1.2. Νεοελληνικές διάλεκτοι και νεοελληνική διαλεκτολογία, Χ. Τζιτζιλής
  • 1.3 Η ελληνική γλώσσα και οι διάλεκτοί της, Χ. Τζιτζιλής
• 2. Ειδικά θεωρητικά ζητήματα
  • 2.1. Ζητήματα ταξινόμησης των νεοελληνικών διαλέκτων
  • 2.2. Συρρίκνωση διαλεκτικών συστημάτων, Α. Μαλικούτη-Drachman
  • 2.3. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι και νεοελληνικές διάλεκτοι, R. Hodot
  • 2.4. Οι διάλεκτοι και η διαμόρφωση της νεοελληνικής εθνικής γλώσσας, Ρ. Δελβερούδη

Β. Οι διάλεκτοι και τα ιδιώματα της νέας ελληνικής

• 1. Ανατολικές διάλεκτοι (Σύμη, Τήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Ικαρία, Αστυπάλαια, Χίος, και γειτονικές περιοχές της ηπειρωτικής Μικράς Ασίας)
  • 1.1. Δωδεκανησιακά ιδιώματα (Σύμη, Τήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Αστυπάλαια)
  • 1.2. Η διάλεκτος της Χίου
• 2. Βόρειες διάλεκτοι
• 3. Καππαδοκική και άλλες διάλεκτοι της Μικράς Ασίας
• 4. Κατωιταλικές διάλεκτοι
• 5. Κεντρικές διάλεκτοι (Δυτική Ήπειρος, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Ζάκυνθος, Πελοπόννησος)
  • 5.1. Πελοποννησιακά ιδιώματα
  • 5.2. Επτανησιακά ιδιώματα
• 6. Κρητική και άλλες νότιες διάλεκτοι (Κύθηρα, Αντικύθηρα, Σαντορίνη (Θήρα), Ανάφη, Μήλος)
• 7. Κυκλαδίτικα ιδιώματα
• 8. Κυπριακή και άλλες νοτιοανατολικές διάλεκτοι (δωδεκανησιακές)
  • 8.1. Κυπριακή
  • 8.2. Δωδεκανησιακές διάλεκτοι (Ρόδος, Κάρπαθος, Κάσος, Κως, Καστελλόριζο, Λέρος Πάτμος)
• 9. Μανιάτικα ιδιώματα
• 10. Παλαιάς Αθήνας, Κέας, Μεγάρων
• 11. Ποντιακή
• 12. Τσακωνική

Κατάλογος χρήσιμων συνδέσμων

Προγράμματα, συνέδρια, αρχεία διαλεκτικού υλικού, πανεπιστημιακά τμήματα που περιλαμβάνουν τις νεοελλ. διαλέκτους στο πρόγραμμα σπουδών του κλπ.

• 1. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ
  • Ακαδημία Αθηνών
    http://www.academyofathens.gr/ecportal.asp?id=612&nt=109
    Κέντρο Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων (Ι.Λ.Ν.Ε.) της Ακαδημίας Αθηνών.
    Περιλαμβάνει σύντομο κείμενο (ορισμός, ταξινόμηση, περιγραφή) και μικρή βασική βιβλιογραφία Εργοβιογραφικά ερευνητών Ακαδημίας:
    Κατσουλέας Στ.: http://www.academyofathens.gr/ksil/katsouleas.htm
    Γιακουμάκη Ε.: http://www.academyofathens.gr/ksil/giakoumaki.htm

  • Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
    http://www.greeklanguage.gr/
    http://www.komvos.edu.gr

  • ΕΛΙΑ
    http://www.elia.org.gr/pages.fds?pagecode=14.05.01&langid=1
    http://www.elia.org.gr/pages.fds?pagecode=14.07&langid=1
    Από την Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας. Μετά την Άλωση, Εισαγωγή. Ενδιαφέρον σχετικά με τη δημιουργία των νεοελληνικών διαλέκτων. Παρουσίαση των περιεχομένων του Τόμου Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, επιμ. Μ. Κοπιδάκης, όπου περιλαμβάνεται ειδικό κεφάλαιο για τις νεοελληνικές διαλέκτους και τα ιδιώματα
• 2. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
  ΑΠΘ, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Γλωσσολογίας

  • Τομέας Γλωσσολογίας
    http://www.lit.auth.gr/
    Ο Τομέας Γλωσσολογίας διαθλετει σε προπτυχιακό επίπεδο μαθήματα αρχαιοελληνικής και νεοελληνικής διαλεκτολογίας

  • Σπουδαστήριο Γλωσσολογίας
    http://www.rc.auth.gr/services/labs.asp?lab=2
    Διαθέτει αρχείο μαγνητοφωνημένου διαλεκτικού υλικού

  Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Φιλολογίας

  • http://www.philology.uoc.gr/courses/gr.htm
    Μάθημα στο πρόγραμμα του

  Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Φιλολογίας

  • http://www.rhodes.aegean.gr/tms/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%85%C...
  • Περιοδικό Λόγου Χάρη
    (δικτυακός τόπος για την εκμάθηση της ελληνικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου)
    http://www.rhodes.aegean.gr/ptde/mps/logos/greek1.htm

  Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Φιλολογίας, Κατεύθυνση Γλωσσολογίας

  • Εργαστήριο Νεοελληνικών Διαλέκτων
    http://www.philology-upatras.gr/specialties/glossology_dialects
    Η κατεύθυνση Γλωσσολογίας διαθέτει ειδικό χώρο (εργαστήριο) όπου διεξάγεται έρευνα γύρω από τις νεοελληνικές διαλέκτους. Ο χώρος είναι εξοπλισμένος με υπολογιστές, ειδικά προγράμματα επεξεργασίας ηχητικού σήματος και λόγου, ψηφιακά μαγνητόφωνα, βιβλιοθήκη, και διαθέτει ηχογραφημένο/ψηφιοποιημένο υλικό από διάφορες νεοελληνικές διαλέκτους που έχουν αποτελέσει αντικείμενο έρευνας των μελών της κατεύθυνσης.
    Υπεύθυνη: Αγγελική Ράλλη
    Συνεργάτες: Δημήτρης Παπαζαχαρίου, Ιώ Μανωλέσσου
    

  • Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Συγκριτική Γλωσσολογία και γλωσσική ποικιλία»
    http://www.philology.upatras.gr/postgraduate_g.html
    Το πρόγραμμα μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και τα μαθήματα «Στοιχεία διαλεκτολογίας και μεθοδολογία συλλογής και επεξεργασίας γλωσσικού υλικού» και «Διαχρονική εξέλιξη και διαλεκτική ποικιλία της ελληνικής γλώσσας».
• 3. ΚΡΑΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ
  • ΥΠΕΠΘ.
    Για το πρόγραμμα αδελφοποιήσεων και μαθητικών επισκέψεων βλ. http://www.ypepth.gr/el_ec_page1611.htm, και για μια συγκεκριμένη εφαρμογή του http://gym-peir-tripol.ark.sch.gr/drasthriothtes/2003_04/adelfop...

  • Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού
    http://europe.sae.gr/pavlova.htm
    Οι διάλεκτοι της νέας ελληνικής (Ά. Παύλοβα)

  • Βουλή των Ελλήνων. Πρακτικό συνεδρίασης της 3/7/2000.
    http://www.vouliefivon.gr/EntryImages/2/e_231.pdf
    Στη συνεδρίαση παίρνουν μέρος και παιδιά από την Κύπρο και τον Απόδημο Ελληνισμό στις παρεμβάσεις των οποίων θίγονται για την ελληνική-μητρική τους γλώσσα και τη διδασκαλία της
• 4. ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΤΥΠΟΣ
  • Εφημερίδα Ελευθεροτυπία
    http://www.iospress.gr/ios2001/ios20011021.htm
    Ιός, δημοσίευση αποτελεσμάτων έρευνας της V-PRC σχετικά με τις άλλες γλώσσες που μιλιούνται στην Ελλάδα
• 5. ΦΟΡΑ
  • Από το forum της my phone community. Περιέχει γλωσσάρια πολλών ιδιωμάτων
    http://www.linguaspot.com/LinguisticResources/IdiomaticLanguage.php

  • Ολλανδικό forum όπου συζητούν για τις ελληνικές διαλέκτους
    http://standaard.typepad.com/en_nu_even_elders/2006/06/de_grieks...
• 6. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΕΣ
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Modern_Greek
    Άρθρα για τη νέα ελληνική και τις διαλέκτους στην ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Wikipedia. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το (μέχρι τώρα) περιεχόμενο της ιστοσελίδας, όπου κάτω από τον τίτλο διάλεκτοι της ελληνικής εμφανίζονται οι εξής ποικιλίες: καππαδοκική, κυπριακή, δημοτική, γκρίκο, καθαρεύουσα, ποντιακή, τσακωνική και ιουδαιοελληνική (ρομανιώτικη).

  • http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=GR
    Η σελίδα του Ethnologue για την ελληνική. Περιγράφει τη σύγχρονη γλωσσική κατάσταση με αναφορά σε όλες τις γλώσσες (ελληνικές και μη) που μιλιούνται στην επικράτεια. Επικεντρώνεται σε στοιχεία που αφορούν την εθνογλωσσική ζωτικότητα των γλωσσικών ποικιλιών. Από τις νεοελληνικές διαλέκτους καταγράφονται η ποντιακή, τσακωνική, καππαδοκική (ως εξαφανισμένη).
• 7. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ
  α) μεταφραστών

  • Linguaspot (δίκτυο μεταφραστών)
    http://www.linguaspot.com/LinguisticResources/IdiomaticLanguage.php
    Στη διεύθυνση αυτή, η οποία ανήκει σε μεταφραστική εταιρεία, παρέχεται κατάλογος συνδέσεων με άλλους δικτυακούς τόπους όπου παρουσιάζονται γλωσσάρια από διάφορες διαλέκτους (Πελοπόννησος και Αρκαδία, Ιωάννινα, Σέρρες, Αμάρι Κρήτης, Πόντος, Κάτω Ιταλία κ.ά.). Οι περισσότεροι από αυτούς τους δικτυακούς τόπους αποτελούν προϊόν ατομικής ή συλλογικής ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ενώ κάποιοι ανήκουν σε φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η έκταση των γλωσσαρίων είναι συνήθως περιορισμένη, ενώ δίνεται μόνο η σημασία στην κοινή νέα ελληνική, χωρίς περισσότερες πληροφορίες για την καταγραφόμενη λέξη.

  • Translatum
    http://www.translatum.gr/abnet.htm
    Σελίδα της Ένωσης Μεταφραστών με συνδέσμους σε άρθρα για τη γλώσσα. Μεταξύ αυτών και για τις νεοελληνικές διαλέκτους. Tα περισσότερα παραπέμπουν σε σελίδες του Kόμβου του KEΓ

  β) ατομικές δημοσιεύσεις

  • Nick Nicolas
    http://www.tlg.uci.edu/~opoudjis/Work/deadtree.html
  • http://www.philology.gr/cooperations/etym_orthogr.doc
    Βιβλιογραφία για τη διήγηση των τετραπόδων. Δίνεται και βιβλιογραφία για τις διαλέκτους και τα ιδιώματα της νέας ελληνικής

  • Κείμενο για ετυμολογία και ορθογραφία, Β. Αργυρόπουλος.
    http://www.diss.fu-berlin.de/2004/43/Kap.3.pdf
    Κείμενο «Αφηγήσεις του έθνους: μυθοποιημένη ιστορία εναντίον μυθικής ιστορικής συνείδησης. Τμήμα της ψηφιοποιημένης διατριβής του Κωνσταντίνου Κοσμά: Nach der Historie: Geschichte, historischer Roman und nationale Identitäten am Ende des 20 Jahrhunderts. After the History: History, Historical Novel and National Identities at the End of the 20^th Century. Αναφορά στις στάσεις απέναντι στις διαλέκτους.

  • Νίκος Πασχαλούδης
    http://www.nikospaschaloudis.gr/sitehtml/e-biblia.htm
    Στην ιστοσελίδα υπάρχει, μεταξύ των άλλων, η 2η έκδοση του βιβλίου ΤΑ ΤEΡΠΝΙΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΝΙΓΡΙΤΙΝΑ, στο οποίο καταγράφεται το γλωσσικό ιδίωμα της Βισαλτίας Σερρών. Το βιβλίο περιλαμβάνει στοιχεία γραμματικής, λεξικό με πάνω από 8380 λήμματα, αντιλεξικό και δείγματα γλώσσας από τραγούδια, παροιμίες, αινίγματα, διάφορα έμμετρα, τοπωνύμια, κύρια ονόματα κ.ά. Δωρεάν πρόσβαση στο βιβλίο, με μόνη προϋπόθεση το σεβασμό των πνευματικών δικαιωμάτων του συγγραφέα.

  γ) γενικού ενδιαφέροντος-portals

  • Άσπρη λέξη
    http://www.asprilexi.com/lexeis.asp
    Iστοσελίδα με γενικό ενδιαφέρον για τη γλώσσα. Στην ενότητα Ιδιόλεκτοι μπορεί κανείς να βρει ενημερωτικά σημειώματα και υλικό με μορφή μικρού γλωσσαρίου για κάποιες διαλέκτους: http://www.asprilexi.com/lexeis_cat.asp?id=4

  • Μυριόβιβλος
    http://www.myriobiblos.gr/afieromata/dimotiko/texts.html
    Από την ιστοσελίδα, τμήμα του διαδικτυακού πολιτιστικού κέντρου Άτραπός'. κείμενα σε διάλεκτο

  • pathfinder.gr
    http://clubs.pathfinder.gr/syllogiparimion/196768
    Περιλαμβάνει πολλά θέματα για την ελληνική γλώσσα. Μεταξύ αυτών και για τις νεοελληνικές διαλέκτους

Οδηγίες για τη συλλογή λαογραφικού υλικού