• Πρόλογοι
  • Πρόλογοι
  • Προλόγισμα
  • Εισαγωγή στην ελληνική μετάφραση
  • Πρόλογος του συγγραφέα
• Βιβλιογραφία
  • Βιβλιογραφία
  • 1. Εγχειρίδια με συνολική παρουσίαση της θεωρίας σχηματισμού λέξεων
  • 2. Γενικό μέρος
  • 3. Σύνθεση
  • 4. Ρηματική παραγωγή
  • 5. Ονοματική παραγωγή
• Γενικό Μέρος
  • Γενικό Μέρος
  • Ι. Τα στοιχεία της λέξης
  • 1. Η πρόταση
  • 2. Η λέξη και τα συστατικά μέρη της
  • α) Θέμα, επίθημα, κατάληξη
  • β) Ρίζα και βάση
  • γ) Επίθημα, πρόθημα, ένθημα, σχηματιστικό
  • δ) Καθοριστικό της ρίζας και επίθημα
  • ε) Συνθετικά μέρη και επίθημα (πρόθημα)
  • στ) Το θεματικό ή συνδετικό φωνήεν
  • ζ) Οι έννοιες "πρωτογενές, δευτερογενές, μετονοματικό, μεταρηματικό"
  • ΙΙ. Η αναλογία ως κινητήρια δύναμη για τον σχηματισμό λέξεων
  • 1. Έτοιμες κατηγορίες λέξεων
  • 2. Μορφολογική και σημασιολογική αναλογία
  • 3. Το προϊόν από την επίδραση της αναλογίας
  • 4. Το πεδίο επίδρασης της αναλογίας
  • ΙΙΙ. Διάφορα είδη και στοιχεία του σχηματισμού των λέξεων
  • 1. Ριζικές λέξεις
  • 2. Αναδιπλασιασμός
  • 3. Συντμημένοι τύποι και διπλασιασμός συμφώνων
  • 4. Αναδρομική παραγωγή
  • 5. Τόνος
• Ειδικό Μέρος
  • Ειδικό Μέρος
  • Α. ΣΥΝΘΕΣΗ
  • Γενικές παρατηρήσεις
  • Δημιουργία των συνθέτων
  • Παλιότερα και νεότερα σύνθετα
  • Γνήσια και νόθα σύνθετα
  • Ψευδοσύνθετα
  • Αδιαφανή σύνθετα
  • Αναλογικοί νεολογισμοί
  • Διαίρεση των συνθέτων
  • Τα σύνθετα με βάση το είδος και τη μορφή του α΄ συνθετικού
  • Ι. Επίρρημα (με την ευρεία έννοια) ως α΄ συνθετικό
  • 1. Προρηματικό + ρήμα (ρήμα παρεμφατικό και ρήμα απαρεμφατικό, καθώς και ρηματικό όνομα)
  • 2. Πρόθεση (με την παλιότερη επιρρηματική σημασία) + ανεξάρτητο από αυτήν ουσιαστικό ή επίθετο
  • 3. Πρόθεση + εξαρτώμενος από αυτήν όρος
  • 4. Το α΄ συνθετικό είναι επίρρημα που δεν εμφανίζεται πια ως ανεξάρτητο
  • 5. Το α΄ συνθετικό είναι κάποια άλλη επιρρηματική λέξη
  • ΙΙ. Το α΄ συνθετικό είναι ονοματική πτώση
  • ΙΙΙ. Το α΄ συνθετικό είναι ονοματικό θέμα
  • ΙV . To α΄ συνθετικό εκλαμβάνεται ως ρήμα
  • Τα σύνθετα με βάση τη συντακτική σχέση μεταξύ των μελών τους
  • Ι. Παρατακτικά (συνδετικά) σύνθετα
  • ΙΙ. Υποτακτικά σύνθετα
  • 1. Προσδιορισμός του ρηματικού β΄ συνθετικού από ένα προρηματικό στο α΄ συνθετικό
  • 2. Εμπρόθετα κυβερνημένα σύνθετα
  • 3. Προσδιοριστικά ονοματικά σύνθετα
  • 4. Ρηματικά κυβερνημένα σύνθετα
  • 5. Επιρρηματικά σύνθετα
  • Μεταπλαστά και μη μεταπλαστά σύνθετα
  • Μετατοπίσεις μεταξύ μορφολογικών και σημασιολογικών τύπων
  • Φθογγικές αλλαγές κατά τη σύνθεση
  • Ι. Συνάντηση φωνηέντων στον αρμό της σύνθεσης
  • 1. Συνθετική έκταση
  • 2. Έκθλιψη
  • 3. Δευτερογενής χασμωδία και δευτερογενής συναίρεση
  • ΙΙ. Συνάντηση συμφώνων στον αρμό της σύνθεσης
  • Η θεματική απόληξη του α΄ συνθετικού
  • Ι. Σε ονοματικά θεματικά σύνθετα
  • ΙΙ. Σε άλλα σύνθετα
  • Διαμόρφωση του β΄ συνθετικού
  • Ι. Η διαμόρφωση του θέματος του β΄ συνθετικού κατά τη μετάπλαση
  • ΙΙ. Ρηματικά ονόματα ως β΄ συνθετικά
  • Σύνθεση για τους σκοπούς της παραγωγής (συνθετικό επίθημα, υπόσταση)
  • Ο τονισμός των συνθέτων
  • Ο λογοτεχνικός χαρακτήρας των συνθέτων
  • 1. Τολμηροί ποιητικοί σχηματισμοί
  • 2. Εναλλαγή των συνθετικών
  • 3. Σύνθετα με περισσότερα από δύο συνθετικά
  • Τα κύρια ονόματα
  • Β. ΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
  • Γενικά
  • Οι μικρότεροι τύποι ενεστωτικών επιθημάτων
  • Ι. Επιθήματα με n
  • ΙΙ. -σκο-
  • ΙΙΙ. -θο-
  • Οι ενεστώτες σε i ̯ o
  • Γενικά
  • Ι. Οι φωνηεντόληκτοι ενεστώτες σε -i̯o-, δηλαδή τα ρήματα σε -ᾶν (-ῆν), -εῖν, -οῦν, -ίειν, -ύειν, -εύειν
  • 1. Τα ρήματα σε -ᾶν (-ῆν)
  • 2. Τα ρήματα σε -εῖν
  • 3. Τα ρήματα σε -οῦν
  • 4. Τα ρήματα σε -ίειν και -ύειν
  • 5. Τα ρήματα σε -εύειν
  • ΙΙ. Οι συμφωνόληκτοι ενεστώτες σε i ̯ o
  • 1.Τα ρήματα σε *- n -i̯o-
  • 2. Τα ρήματα σε - r -i̯o- και - l -i̯o-
  • 3. Τα ρήματα σε -σσειν (αττ.-βοιωτ. -ττειν)
  • 4. Τα ρήματα σε -ζειν
  • Γενικά
  • α) Τα ρήματα σε -ύζειν
  • β) Τα ρήματα σε -άζειν
  • γ) Τα ρήματα σε -ίζειν
  • Γ. ΟΝΟΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
  • Γενικά
  • Ριζικά ουσιαστικά
  • Φωνηεντικά επιθήματα
  • Ι. -ο- και -ᾱ-
  • ΙΙ. -ιο- και -ιᾱ-
  • ΙΙΙ. -εο-
  • ΙV . - ι ̯ ᾰ
  • V . -ευ-
  • Ρινικά επιθήματα
  • Ι. -μο-
  • 1. Ουσιαστικά σε -μός,-τμός,-θμός,-σμός
  • 2. Επίθετα σε -(σ)ιμος
  • ΙΙ. - men -, - mon - (-μα -μην -μων)
  • 1. Τα ουδέτερα σε -μα
  • 2. Αρσενικά σε -μην και -μων
  • ΙΙΙ. Άλλα επιθήματα σε n
  • 1. -ων (-ωνος)
  • 2. -ών (-ῶνος· ιων. -εών)
  • Ι V . -νο-
  • 1. Το απλό -(ᾰ)νο-
  • 2. -εινός
  • 3. Τα χρονικά επίθετα σε -ινός
  • 4. Τα δηλωτικά ύλης επίθετα σε -ινος (-ίνεος)
  • 5. -ῖνος (-ιᾱνός, -ηνός)
  • 6. -συνος
  • Υγρά επιθήματα
  • Ι. Επιθήματα με l
  • 1. Απλό -λο-,-αλο-,-ελο-,-ιλο-,-υλο-
  • 2. -ᾱλός, -ηλός, -ωλός
  • 3. Υποκοριστικό -υ(λ)λο-
  • 4. -αλέος
  • ΙΙ. Επιθήματα με r
  • Επιθήματα με χειλικό χαρακτήρα
  • Επιθήματα με οδοντικό κλειστό
  • Ι. Το επίθημα - t - μαζί με τα nomina agentis με επίθημα -t- και το μετονοματικό -της
  • 1. Τα nomina agentis με επίθημα με - t - (-τ-, -τήρ, -τωρ, -της)
  • Σχετικά με την ιστορία των nomina agentis στους ιστορικούς χρόνους
  • Τονισμός του -της
  • 2. -τρος, -τρᾱ, -τρον
  • 3. -τ ῐ́ , -τεί
  • 4. Τα παράγωγα σε -της από ονόματα
  • 5. -εντ-
  • 6. -τᾱτ-, -τητ-
  • ΙΙ. Το επίθημα - to - (μαζί με το -τέος)
  • 1. Ουσιαστικά σε -τος, -τη, -τον
  • 2. Επίθετα με -τος (-τέος)
  • ΙΙΙ. - ti -
  • ΙV. -τύ-
  • V . Τα επιθήματα με d
  • 1. Η καταγωγή του - d -
  • 2. Τα ονόματα σε -αδ-, -ιδ-
  • 3. Οι επεκτάσεις των -αδ-, -ιδ-: -άδιος, -ίδιος , -(ι)άδης, -ίδης, -ιδεύς, -ιδοῦς
  • 4. -δόν- και -δανό-
  • 5. -ώδης
  • VI . Επιθήματα με το -θ- (-θρ-, -θλ-)
  • Επιθήματα με υπερωικό κλειστό
  • Ι. -ᾰκ- και -ᾱκ-
  • ΙΙ. -ικός, -ιακός (-υκός)
  • Η μορφή της αρκτικής συλλαβής του -(ι)κός:
  • Η σημασία του -ικός :
  • ΙΙΙ. -ίσκος, -ίσκη, -ίσκον
  • Επιθήματα με - s -
• Παράρτημα
  • Παράρτημα
  • Ι. Από την Τέχνη (γραμματική) του Διονυσίου του Θρακός (2ος αι. π.Χ.)
  • ΙΙ. Από τα σχόλια στο Διονύσιο το Θράκα
  • ΙΙΙ. Από τον Απολλώνιο το Δύσκολο (2ος αι. μ.Χ.)
  • IV. Από τον Ηρωδιανό (γιο του Απολλώνιου του Δύσκολου)
  • V. Από το Μέγα Ετυμολογικό
• Σημειώσεις
  • Σημειώσεις
• Πίνακες και ευρετήρια
  • Πίνακες και ευρετήρια
  • ΠΙΝΑΚΑΣ Ι. Σύνθεση λέξεων
  • ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ. Παραγωγή λέξεων
  • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Ι. Λέξεις και συνθετικά
  • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΙI. Θέματα και επιθήματα
  • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΙΙI. Όροι
  • ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ Ι. Αποδόσεις γερμανικών όρων
  • ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΙΙ. Χρονολογίες συγγραφέων

§ 119. Ήδη από την αρχή της ελληνικής γλωσσικής παράδοσης η συνθετική έκταση δεν είναι πια συναίρεση φθόγγων αλλά μέσο σχηματισμού λέξεων· στη θέση της συγχώνευσης συγκρουόμενων φωνηέντων στον αρμό της σύνθεσης παρουσιάζεται κατά κανόνα η αποβολή του τελικού φωνήεντος, η έκθλιψη, που είχε προκύψει αρχικά από τις λέξεις της πρότασης. Ως εκ τούτου τόσο στη σύνθεση όσο και μέσα στην πρόταση εκθλίβονται τα ίδια φωνήεντα, δηλαδή τα α, ε,ι, ο· αρκεί να συγκρίνουμε τα τετρά-ποδον - τέθρ-ιππον, ἑλέ-πτολις - ἕλ-ανδρος, ἀλεξί-κακος - ἀλεξ-άνεμος, φιλό-ξενος - φιλ-άνθρωπος κ.τ.λ. με τα παρά - παρ', δέ - δ', ἐπί - ἐπ', ἀπό - ἀπ'. Η μεταφορά της έκθλιψης στον αρμό της σύνθεσης διευκολύνθηκε από το γεγονός ότι στις περιπτώσεις συνθετικής έκτασης, όπως στο φιλάνωρ, το -ο- φαινόταν να έχει εξαφανιστεί και δεν απείχε πολύ ο χωρισμός φιλ-άνωρ· δες § 118 .